Einde van de crisis? Op naar de volgende!

Van overal komen positieve signalen dat de financiële crisis haar dieptepunt bereikt heeft en dat we de lange weg naar boven aanvatten. Dat een boel bedrijven alsnog mensen moeten ontslaan om hun rugzak voor die klimtocht lichter te maken, kan de pret niet bederven. Voor sommige beleggers is dit meer dan een vrijblijvende uittocht uit de modderpoel. Bijna hadden ze hun verlies van de crisis van 9 jaar geleden ingehaald, toen de huidige financiële crisis begon.

Ik stel me echter de vraag of we de juiste lessen leren uit de crisis. In mijn kennissenkring zijn een verschillende ‘kapitaalkrachtigen’ die met enige fierheid stellen dat ze nooit in de aandelenmarkt gestapt zijn omdat de beurskoers niets te maken heeft met de businesswaarde van het bedrijf. De dotcom bubble was daar een schoolvoorbeeld van. Jonge bedrijven stegen exponentieel in beurswaarde terwijl hun feitelijke waarde daar een fractie van was. Op de aandelen-payday sprong de zeepbel open met alle gevolgen vandien.

Iedereen weet dat de wereldcrisis van vandaag begonnen is als een bankcrisis. Sommige banken lieten in de aanloop naar de crisis niet na om producten met enig risico aan de man of vrouw te brengen alsof het een kasbon was. Alleen brachten kasbons niet veel meer op en producten met meer risico (potentieel) wel. Gelukkig voor die banken hadden al die klanten zoals wij allemaal blindelings de ellenlange, onleesbare en onverstaanbare documenten ondertekend die alle verantwoordelijkheid bij de koper legt.

Maar goed, ruim een jaar na de crisis komen we er met z’n allen stilaan uitgekropen en zelfs het consumentenvertrouwen blijft maandelijks stijgen. Ook al zit het nog altijd op -12. Het lijkt wel of de pers een algemeen mea culpa slaat na de negatieve berichtgeving die mee het paniekklimaat veroorzaakte een jaar terug; tijd om positief te schrijven dus, ook al gaat het slecht.

Dat de banken in ieder geval niets geleerd hebben uit de crisis, mag duidelijk zijn. Enerzijds worden de meest risicovolle beleggingen nog steeds omschreven als ‘dynamisch’. Natuurlijk wil u dynamisch zijn, zoiets is nu eenmaal sociaal wenselijk. Maar dat betekent niet dat u beleggingen met het grootste risico wil. Anderzijds zijn de zogenaamde hefboombeleggingen ‘in’. Hefboombeleggingen zijn echter niet zonder risisco. Het principe is eenvoudig: als u wil investeren in aandelen, dan wil de bank u een deel van het nodige geld lenen. Daarvoor betaalt u interest maar u mag de meerwaarde op de aandelene volledig behouden. Stel dat een aandeel 10 euro waard is, dan kan u bijvoorbeeld 8 euro lenen van de bank zodat u de aandelen voor slechts 2 euro koopt. Is het aandeel even later pakweg 12 euro waard, dan hebt u dus 2 euro gewonnen op een investering van 2 euro. U hoeft daar alleen nog de interest en de kosten af te trekken. Zakt het aandeel echter, dan heeft de bank een buffer ingebouwd en bent u uw geld kwijt van zodra het aandeel bijvoorbeeld tot 8,2 euro daalt. U minder geld kwijt, de bank geld gewonnen door uw verlies.

Zonder financieel ingenieur te zijn, weet u dat dergelijke producten alles in zich hebben om de volgende crisis op te bouwen. Alleen heeft de bank zich veel beter ingedekt. Als deze hefboombeleggingen u interesseren, dan kan u oefenen op de site van de Royal Bank of Scotland (u weet wel, de wereldbank die in enkele maanden nog enkele een regionale bank werd) en indien uw bank meedoet aan het spel, dan zal ze u verwittigen dat dergelijke producten niet geschikt zijn voor buy-and-hold beleggers. Kortom, de banken die u verzekerden in het verleden dat u geduld moest hebben met aandelen en dat alles wel weer op z’n poten zou landen, prediken nu dat u zich vooral op korte termijn moet richten.

No further comment...

Aanvulling: in België wil de politiek naar aanleiding van de crisis de finanicële vorming opnemen in de eindtermen van het secundair onderwijs. Luc Pauwels, VRT-journalist, schreef daarover een interessant en terecht artikel.